«When in Rome...»: Η τέχνη του Ιταλικού aperitivo

«Όταν βρεθείς στη Ρώμη, φέρσου όπως οι Ρωμαίοι» είναι ένα από αυτά τα ρητά που τείνει να ταιριάζει όπου κι αν πας, αλλά είναι ιδιαίτερα ταιριαστό στην Ιταλία -βεβαίως, βεβαίως-, όπου τα φεστιβάλ, τα παραδοσιακά φαγητά και ένας πιο χαλαρός ρυθμός ζωής είναι σημαντικό κομμάτι της κουλτούρας τους. Μπορείς σίγουρα να την επισκεφθείς χωρίς απαραίτητα να υιοθετήσεις τοπικές συνήθειες και έθιμα κατά τη διάρκεια της διαμονής σου, αλλά δεν το συνιστούμε. Η αγαπημένη μας ιταλική παράδοση είναι το aperitivo, ένα ποτό-ελαφρύ γεύμα που λαμβάνει χώρα στο τέλος της εργάσιμης ημέρας, ως ένα είδος προθέρμανσης μέχρι το δείπνο.

Παρά τον έντονα τοπικό χαρακτήρα των ιταλικών πόλεων, το aperitivo είναι μια από αυτές τις συνήθειες που θα συναντήσεις παντού, μαζί με τις κυριακάτικες συναθροίσεις και το ποδόσφαιρο, που θα τα βρεις σχεδόν σε κάθε πόλη και χωριό. Εάν δεν πάρεις μέρος έστω σε μία από τις συνήθειές τους κατά τη διάρκεια του ταξιδιού σου εκεί, θα χάσεις μια από τις πιο βασικές πολιτιστικές εκφράσεις της Ιταλίας, για να μην αναφέρουμε έναν από τους καλύτερους τρόπους για να απολαύσεις το ηλιοβασίλεμα.

Τι είναι το aperitivo;

Ένα aperitivo (ή apéritif) περιγράφεται συχνά ως κάτι αντίστοιχο με το αμερικανικό happy hour, αλλά στην πραγματικότητα, είναι πολύ περισσότερο από αυτό.

Το aperitivo είναι ένα ποτό πριν από το γεύμα, που προορίζεται ειδικά για να ανοίξει την όρεξή σου. Παρόλο που η ιδέα του να ανοίξεις την όρεξή σου με το αλκοόλ είναι πιθανότατα τόσο παλιά όσο το ίδιο το αλκοόλ, η ιδέα του σύγχρονου apéritif πιστεύεται γενικά ότι έχει εφευρεθεί (ή εμπορευτεί αποτελεσματικά) από τον οινοπνευματοποιό Antonio Benedetto Carpano, ο οποίος επίσης δημιούργησε έναν από τους πρώτους τύπους βερμούτ στο Τορίνο το 1786. Ισχυρίστηκε ότι ο ειδικός συνδυασμός του εμπλουτισμένου λευκού κρασιού και διαφόρων βοτάνων και μπαχαρικών διεγείρει την όρεξη, ενώ ήταν μάλιστα καταλληλότερο για τις κυρίες της εποχής να πιούν από το κόκκινο κρασί. Έτσι έγινε ένα από τα πρώτα δημοφιλή ποτά για aperitivo.

Το Βερμούτ έγινε δημοφιλές πολύ γρήγορα, αλλά παραμένει ασαφές πότε άρχισαν οι αναφορές σε αυτά τα είδη ψευδο-φαρμάκων ως «aperitivi». Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι ο όρος προέρχεται από τη λατινική λέξη για το «ανοιχτήρι», που σημαίνει, ότι επρόκειτο να «ανοίξει» ένα γεύμα.

Σήμερα, η διαδικασία έχει εξελιχθεί και εξαπλωθεί και στα νότια και έχει γίνει η αγαπημένη πλέον συνήθεια των Ιταλών μεταξύ 7 μ.μ. και 9 μ.μ. –η ώρα που οι Ιταλοί συναντιούνται για να χαλαρώσουν με ένα ποτήρι κρασί ή ένα ελαφρύ κοκτέιλ και μεζέ. Δεδομένου ότι οι περισσότεροι Ιταλοί τρώνε το μεσημεριανό τους γεύμα περίπου γύρω στη 1 ή 2 μ.μ. και το δείπνο τους περίπου γύρω στις 8 ή 9 μ.μ., είναι επίσης ένας καλός τρόπος για να ξεκινήσεις τον μεταβολισμό σου και να ανοίξεις την όρεξή σου πριν το δείπνο.

Για τους τουρίστες, το να βρεθούν σε ένα μπαρ aperitivo υπηρετεί διπλό σκοπό. Είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να ζήσεις την τοπική κουλτούρα, να παρατηρήσεις τους ντόπιους, να χαλαρώσεις με ένα ποτό μετά από μια κουραστική μέρα στα αξιοθέατα, αλλά και να ξεγελάσεις την πείνα σου περιμένοντας να δειπνήσεις γύρω στις 21:00!

Το φαγητό που συνοδεύει ένα aperitivo δεν πρέπει να αντικαταστήσει το δείπνο σου (αλλά μπορεί).

Παραδοσιακά, τα κοκτέιλ aperitivo τείνουν να είναι ελαφρά και πικρά στη γεύση, που σημαίνει ότι συνδυάζονται τέλεια με αλμυρά σνακ. Ορεκτικά και άλλα ελαφριά πιάτα συνήθως προσφέρονται όσο πίνεις, αν και τα συνοδευτικά ποικίλλουν πάρα πολύ -από τυριά και αλλαντικά, έως κις, λαχανικά, πίτσες, ακόμη και μικρά πιάτα ζυμαρικών. Η ιδέα είναι να τσιμπήσεις, αλλά πολλοί νέοι Ιταλοί και άλλοι τουρίστες έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούν το aperitivo αντί για δείπνο, γεμίζοντας τα πιάτα τους πολλές φορές για να ικανοποιήσουν την πείνα τους.

Αυτό είναι απολύτως αποδεκτό, αλλά δεν είναι το πραγματικό νόημα του aperitivo, αν υποθέσουμε ότι δεν έχεις περιορισμένο προϋπολογισμό.

Για να μη σερβιριστείς παραπάνω από το κανονικό φαγητό και χαρακτηριστείς ως άξεστος τουρίστας, παρατήρησε τι κάνουν οι άλλοι.

Μερικά μπαρ βγάζουν αρκετό φαγητό για να ταΐσουν έναν μικρό στρατό και δεν θα σε κοιτάξει κανείς περίεργα αν κατευθυνθείς πολλές φορές προς το μπουφέ, αλλά σε γενικές γραμμές να θυμάσαι, πως ένα ποτό αντιστοιχεί σε ένα πιάτο φαγητού. Εάν θέλήσεις περισσότερο φαγητό, θα χρειαστεί πιθανότατα να παραγγείλεις κι άλλο ποτό.

Το Aperitivo ήταν αρχικά μια παράδοση της Βόρειας Ιταλίας

Όπως όλα τα ιταλικά έθιμα τροφίμων, το στιλ του aperitivo σου θα εξαρτηθεί από το πού βρίσκεσαι. Το Μιλάνο είναι, χωρίς αμφιβολία, το καλύτερο μέρος για ένα aperitivo στην Ιταλία. Εδώ είναι τα μπαρ γεμάτα και η επιλογές των ποτών, αλλά και των σνακ για τα aperitivo είναι παντού εξαιρετικές.

Οι Μιλανέζοι έχουν ακόμη και τη δική τους εκδοχή της ιστορίας για τη δημιουργία του aperitivo, με μόνη διαφορά ότι στη δική τους να αντικαθίσταται ο Antonio Benedetto Carpano με τον Gaspare Campari, τον εφευρέτη ενός άλλου δημοφιλούς apéritif, το γνωστό μας Campari.

Όσο πιο νότια πηγαίνεις, τόσο πιο δύσκολο είναι να βρεις ένα αξιόλογο μπαρ για aperitivo, με την έννοια ενός μπαρ που σερβίρει μπουφέ σε μια καθορισμένη ώρα κάθε μέρα -αλλά η συνήθεια υπάρχει σίγουρα. Η Ρώμη, η Φλωρεντία και η Νάπολη διαθέτουν εξαιρετικά μπαρ για aperitivo και, παρόλο που οι Μιλανέζοι μπορεί να τους κοροϊδεύουν, πολλά από τα συγκεκριμένα μπαρ είναι πολύ ζωντανά και ο καλύτερος μέρος να περάσεις την ώρα σου πριν το δέιπνο!

Μην περιμένεις μειωμένες τιμές όπως στο happy-hour

Δεν λαμβάνεις έκπτωση στα ποτά κατά τη διάρκεια του aperitivo, όπως συνηθίζεται κατά τη διάρκεια του αμερικανικού happy hour. Οι τιμές ποικίλλουν, φυσικά, αλλά σε γενικές γραμμές κυμαίνονται από περίπου 8 έως 10 €, ανεξάρτητα από το ποτό που παραγγέλνεις. Για αυτήν την τιμή μπορείς να απολαύσεις μερικές ώρες έξω και έχεις «μπόνους» ένα πιάτο με σνακ ή την πρόσβαση σε έναν μπουφέ φαγητού. Αφού παραγγείλεις το ποτό σου, μπορείς να κατευθυνθείς προς τον μπουφέ, πάρε ένα μικρό πλαστικό πιάτο, ένα πιρούνι και μια χαρτοπετσέτα και επίλεξε αυτό που σου αρέσει.

Πώς να απολαύσεις το aperitivo σου

Το aperitivο θα το συναντήσεις με έναν από τους δύο τρόπους: είτε σε στιλ μπουφέ, όπου γεμίζεις το πιάτο σου με το φαγητό που θέλεις, είτε ένα πιάτο με διάφορα φαγητά, που θα σου φέρουν μαζί με το ποτό σου. Συνήθως, κάποιος θα έρθει και θα πάρει την παραγγελία σου για ποτό. Δεν χρειάζεται να πίνεις αλκοόλ για να λάβεις μέρος στο aperitivo, αλλά πρέπει να παραγγείλεις ένα οποιοδήποτε ποτό, εάν θέλεις να φας. Κάνε τη χάρη στον εαυτό σου και δοκίμασε κάτι πέρα ​​από μια τυπική σόδα. Αφού παραγγείλεις, είναι και επίσημα η ώρα να κατευθυνθείς προς τον μπουφέ, εάν υπάρχει. Θα πρέπει συνήθως να πληρώσεις, αμέσως μόλις έρθουν τα ποτά. Αυτό γίνεται για να μη δημιουργηθεί σύγχυση, όταν το μαγαζί αρχίζει να γεμίζει, και για να βεβαιωθούν ότι πληρώνουν όλοι.

Από τις 7 μ.μ. έως τις 9 μ.μ., όλα τα μέρη που σερβίρουν aperitivo είναι γεμάτα και πολύ απασχολημένα. Μπορείς να διαλέξεις από την εξωτερική τους όψη αυτό που σου ταιριάζει καλύτερα. Εξαρτάται από τα αν ψάχνεις για το μέρος με το καλύτερο φαγητό ή σε ενδιαφέρει περισσότερο να βρεις ένα μέρος πραγματικά κομψό και με τα καλύτερα κοκτέιλ. Το aperitivο προσφέρεται στα περισσότερα μπαρ της Ιταλίας, αλλά φρόντισε να επιλέξεις με σύνεση: θέλεις να καθίσεις σε ένα καταπράσινο μέρος με καθίσματα σε μια πλατεία ή προτιμάς την υπέροχη θέα ενός μπαρ στον τελευταίο όροφο;

Τα ξενοδοχεία και τα εξειδικευμένα για aperitivo μπαρ συνήθως προσφέρουν ενδιαφέρουσες εκδοχές των κλασικών κοκτέιλ, καθώς και την πολυτελή ατμόσφαιρα που τους ταιριάζει, αλλά οι επιλογές σου είναι πραγματικά ατελείωτες.

Δυστυχώς, στις τουριστικές περιοχές είναι αναπόφευκτο το να συναντήσεις άκρως τουριστικά μαγαζιά, τα οποία μπορεί να είναι δύσκολο να τα ξεχωρίσεις, αλλά υπάρχουν μερικά πράγματα που μπορείς να κάνεις και να αναζητήσεις, ώστε να αποφύγεις τις τυπικές τουριστικές παγίδες όσο το δυνατόν περισσότερο. Κατ’ αρχάς, παρατήρησε τις τιμές -οτιδήποτε άνω των 10€ είναι αποδεκτό μόνο εάν είναι εξαιρετικά πολυτελές ή σε μια εξαιρετική τοποθεσία (μπαρ με θέα στο Duomo ή σε ξενοδοχείο πέντε αστέρων) ή έχει πολύ συγκεκριμένα κοκτέιλ. Σε κάθε περίπτωση, μη βιαστείς να καθίσεις κάπου. Τα περισσότερα από τα τοπικά στέκια έχουν ειδικό προσωπικό έξω από το μαγαζί, που θα σε προσκαλέσει να μπεις μέσα. Μη νιώσεις άβολα να τους χαιρετήσεις με ένα νεύμα και στη συνέχεια να τους αγνοήσεις όσο εξετάζεις την ατμόσφαιρα, το φαγητό και το μενού.

Εάν και οι τρεις παράγοντες φαίνονται ελκυστικοί, μπορείς να ζητήσεις να καθίσεις και να χαλαρώσεις για να απολαύσεις ένα υπέροχο κοκτέιλ και μια βραδιά με φίλους!

Τι να παραγγείλεις

Ενώ το κρασί είναι μια συνηθισμένη παραγγελία, η ώρα του aperitivo  είναι η ιδανική στιγμή για να δοκιμάσεις ένα κλασικό ιταλικό ποτό, όπως το πικρό Campari ή το ελαφρώς λιγότερο πικρό Aperol. Και τα δύο είναι φανταστικά αναμεμειγμένα με σόδα ή σε ένα ελαφρώς πιο γλυκό Spritz (αφρώδες κρασί, σόδα και Campari ή Aperol). Εάν τα πικρά ταιριάζουν με τους γευστικούς σου κάλυκες, η Ιταλία έχει μια ολόκληρη κατηγορία από κοκτέιλ, που ονομάζονται amaro, με το πιο μοναδικό-πικρό να είναι το Cynar, το οποίο είναι αρωματισμένο με αγκινάρες. Εάν τα πιο γλυκά είδη είναι περισσότερο του γούστου σου, επίλεξε το κλασικό Martini Rosso ή το Martini Bianco. Και τα δύο είναι τύποι βερμούτ, που έχουν περίπου 15% αλκοόλ, σε αντίθεση με το περίφημο κοκτέιλ μαρτίνι που περιλαμβάνει βερμούτ, αλλά αποτελείται κυρίως από τζιν ή βότκα, κάνοντάς το πολύ πιο δυνατό. Αν θέλεις κάτι ακόμα πιο δυνατό που είναι επίσης και πολύ ιταλικό, πρέπει να δοκιμάσεις ένα νεγρόνι, το πιο διάσημο κλασικό κοκτέιλ της Ιταλίας. Είναι ένα είδος σκούρου μαρτίνι με τζιν, καμπάρι και κόκκινο βερμούτ.

Negroni sbagliato

Αν αυτό σου φαίνεται λίγο περίπλοκο για τη γεύση σου, αλλά εξακολουθείς να θέλεις κάτι με λίγο περισσότερο αλκοόλ από το απλό spritz, δοκίμασε ένα negroni sbagliato ή αλλιώς «σπασμένο negroni», που αντικαθιστά το τζιν με prosecco.

 

Κοκτέιλ «When in Rome»

Δες την αυθεντική συνταγή εδώ

Υλικά (για ένα κοκτέιλ)

20 ml COINTREAU

30 ml άσπρη TEQUILA

45 ml MANZANILLA SHERRY

Εκτέλεση  

ΒΗΜΑ 1

Ανακατέψτε τα υλικά σε ένα σέικερ με πάγο. 

ΒΗΜΑ 2

Σουρώνεις σε ένα παγωμένο ποτήρι για κοκτέιλ και γαρνίρεις με μια μακριά, λεπτή φλούδα λεμονιού, σε σπιράλ σχήμα.

Στην υγειά σου!