Οι εξέχοντες Κροάτες που θα ήθελες να γνωρίσεις

Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990, το έθνος της Κροατίας δεν ήταν ανεξάρτητο, καθώς αποτελούσε τμήμα του σοσιαλιστικού κράτους της δεύτερης Γιουγκοσλαβίας. Επομένως, οι μεγάλοι ηγέτες, επιστήμονες και συγγραφείς που γεννήθηκαν στα σημερινά σύνορά της είχαν οικογενειακούς δεσμούς στα μέρη της, αφού ήταν πολίτες της Γιουγκοσλαβίας, της αυτοκρατορίας των Αψβούργων και άλλων κατακτητών. Υπάρχουν διχογνωμίες για την καταγωγή πολλών σημαντικών προσωπικοτήτων, όπως του εφευρέτη Νίκολα Τέσλα που πολιτογραφήθηκε τόσο ως Σέρβος όσο και ως Αμερικανός. Τιμώντας τον η Κροατία επρόκειτο να δώσει σε δρόμους και μουσεία της το όνομά του. Η έρευνά μου όμως απέδωσε τους εξής καρπούς.

Ζλάτα Μπαρτλ

Μπορεί ο δημιουργός ενός βελτιωτικού γεύσης, να μην προκαλεί δέος σε ορισμένες χώρες, αλλά η γυναίκα επιστήμονας και τεχνικός χημικών Ζλάτα Μπαρτλ το πέτυχε στην κομμουνιστική Γιουγκοσλαβία. Το καρύκευμα που επινόησε ήταν η Βεγκέτα, μια από τις πιο αναγνωρίσιμες μάρκες που παράγονται στην Κροατία, και σήμερα διατίθεται σε 40 χώρες. Το 1955 η Μπαρτλ ύστερα από μια συνέντευξη για δουλειά έφυγε από το Ζάγκρεμπ και μετακόμισε στην κοντινή Koprivnica, όπου άρχισε να εργάζεται στο εργοστάσιο Podravka. Τέσσερα χρόνια αργότερα, συνδύασε μπαχαρικά και λαχανικά για να δημιουργήσει τη Βεγκέτα, κερδίζοντας μια σειρά από εθνικά βραβεία για το εξαιρετικό εύρημά της.

Δούκας Μπρανίμιρ

Γνωστός ως Μπρανίμιρ της Κροατίας ή δούκας της Κροατίας, αυτός ο ηγέτης από τα τέλη της δεκαετίας του 800 μ.Χ. ήταν σημαντικός, καθώς ήταν ο πρώτος που προσέφερε στον λαό του την έννοια της κρατικής υπόστασης. Εκείνη την εποχή, η παπική νομιμότητα ήταν υψίστης σημασίας και η αναγνώριση από τη Ρώμη το 879 άλλαξε την πορεία της κροατικής ιστορίας. Μαζί με ένα άγαλμα στο Νιν, κοντά στο Ζαντάρ, η κληρονομιά του Μπρανίμιρ απεικονίζεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο στο Σπλιτ, το οποίο περιέχει τη λατινική επιγραφή που κάποτε διακοσμούσε το αέτωμα μιας εκκλησίας στο Šopot, ορίζοντας τον Μπρανίμιρ ως κυβερνήτη των Κροατών.

Νίκολα Τέσλα

Γεννημένος από Σέρβους γονείς στη σημερινή Κροατία, ο εκκεντρικός εφευρέτης Νίκολα Τέσλα έγινε διάσημος στην Αμερική, όπου ζούσε στα ξενοδοχεία της Νέας Υόρκης. Η δουλειά του στην ηλεκτρολογία, την τηλεφωνία, τις ακτίνες Χ και το ραδιόφωνο είχε σημαντική επίδραση στην αστική ανάπτυξη τον 20ο αιώνα, αν και μόνο τα τελευταία χρόνια αναγνωρίστηκε η επιρροή του. Στο Ζάγκρεμπ, το Τεχνικό Μουσείο πλέον πήρε το όνομά του και περιέχει κομμάτια της μελέτης του επιστήμονα.

Σλαβολιούμπ Πενκάλα

Το μηχανικό μολύβι του Penkala

Ένας Πολωνός που γεννήθηκε στη σύγχρονη Σλοβακία, ο Σλαβολιούμπ Πενκάλα, έκανε τις εφευρέσεις του στην πόλη του Ζάγκρεμπ, όπου υπάρχει μέχρι σήμερα ένα εργοστάσιο στο όνομά του. Το όνομά του είναι συνδεδεμένο με την παραγωγή του πρώτου μηχανικού μολυβιού στον κόσμο, αλλά ο Πενκάλα έκανε πολλά ακόμη πράγματα, συμπεριλαμβανομένης της εφεύρεσης του πρώτου μπουκαλιού με ζεστό νερό και της δημιουργίας του πρώτου αεροπλάνου που πέταξε στην Κροατία. Ο Πενκάλα είναι θαμμένος, μαζί με σπουδαίους πολιτικούς, συγγραφείς και επιστήμονες της Κροατίας, στο νεκροταφείο Μιρογκόι στο Ζάγκρεμπ.

Μάρκο Μαρούλι

Ο ποιητής Μάρκο Μαρούλι, που γεννήθηκε και πέθανε στο Σπλιτ, θεωρείται ο πατέρας της κροατικής Αναγέννησης. Ένα άγαλμά του βρίσκεται στην οδό Braće Radić και τραβά τα βλέμματα των περαστικών λόγω του βλέμματός του που είναι προσηλωμένο σε μια περγαμηνή. Ενώ τα περισσότερα από τα γραπτά του ήταν στα λατινικά, ο Μαρούλι είναι επίσης γνωστός για τα επικά του ποιήματα στα κροατικά, που χρονολογούνται από το 1490 έως αρχές του 1500. Έτσι, του παραχωρείται επάξια ο τίτλος του σημαντικού ποιητή στην ιστορία της τοπικής λογοτεχνίας. Η πραγματεία του, γραμμένη στα λατινικά, σχετικά με την ψυχολογία, είναι η πρώτη γνωστή γραπτή αναφορά σε αυτόν τον κλάδο των επιστημών.

Φάουστ Βεράντσιο

Γνωστός στην Κροατία ως Faust Vrančić, ο γεννημένος στο Šibenik Φάουστ Βεράντσιο υπήρξε ηγετική προσωπικότητα της περιόδου της Αναγέννησης. Ο Βεράντσιο ήταν πολίτης της Ενετικής Δημοκρατίας, συγγραφέας, επιστήμονας μηχανικός και γνώστης πέντε γλωσσών. Είναι γνωστός για το έργο του Machinae Novae, στο οποίο περιγράφει την ηλιακή ενέργεια, τρόπους αντιμετώπισης της θαλάσσιας ρύπανσης και περί της κατασκευής του πρώτου αλεξίπτωτου. Είναι θαμμένος κοντά στο Šibenik σε μια εκκλησία στο νησί του Prvić, όπου πέρασε τα καλοκαίρια της παιδικής του ηλικίας και όπου βρίσκεται σήμερα το Κέντρο Μνημείων Faust Vrančić.