Μαρία Καρρά: Το Θιβέτ κατακτά πρώτα την ψυχή σου και έπειτα το μυαλό σου

Με κάθε της δράση και πρωτοβουλία, η Μαρία Καρρά επιβεβαιώνει όλο και περισσότερο την ιδιότητά της ως ανθρώπου, με όλο το νόημα της λέξης. Το διαβατήριό της είναι γεμάτο με ταξίδια και σπίθες ελπίδας που μοιράζει απλόχερα στον κόσμο, σεβόμενη την αξιοπρέπεια και προσφέροντας ανακούφιση στον πόνο πολλών συνανθρώπων μας που το έχουν ανάγκη. Στο FollowGeorge.gr έρχεται για να αναθερμάνει την ψυχή μας, μεταφέροντάς μας λίγη από τη λάμψη ενός αγαπημένου της ταξιδιού, στο μαγικό Θιβέτ.

---

Από όλα τα μέρη που έχω επισκεφτεί, «ταξίδι ζωής» για μένα αποτελεί το μαγικό Θιβέτ. Παρακολουθούσα από καιρό, με τρομερή λύπη, την κινέζικη εκστρατεία αφανισμού του γνήσιου θιβετιανού πολιτισμού και των ανθρώπων του. Παρότι εδώ κι έναν αιώνα καταπατούν με κάθε μέσο την ιστορική ταυτότητα του «ουρανού» –αυτό σημαίνει Θιβέτ στα σανσκριτικά–, το κρατίδιο στέκει αγέρωχο και περήφανο με έναν συγκινητικό τρόπο. 

Φωτογραφία: Μαρία Καρρά

Βρισκόμασταν στο 2008, όταν πραγματοποίησα το αξέχαστο αυτό ταξίδι, ένα απίστευτο δώρο έκπληξη από τις 4 κολλητές μου, την Έρικα (Ολλανδέζα/Ινδονήσια), τη Laurence (Γαλλο-Κινέζα), τη Sarah (Ιρανο-Σουηδέζα) και τη Linda (Mαλαισιανή-Κινέζα). Από το 2003 που γνωριστήκαμε, ταξιδεύουμε μαζί κάθε χρόνο. Τα κορίτσια ήξεραν την τρέλα μου για το συγκεκριμένο μέρος και πόσο ήθελα να προλάβουμε να το επισκεφτούμε πριν να αφανιστεί κάθε θιβετιανό στοιχείο. Όταν γιόρτασα τα 40 μου χρόνια, το διοργάνωσαν κρυφά και μου το ανακοίνωσαν!  Ήταν από εκείνες τις στιγμές που θέλεις να γελάσεις και να κλάψεις μαζί. Ζούσαμε σχεδόν όλες μακριά η μία από την άλλη, με σχετικά μικρά τότε παιδιά και τεράστιες επαγγελματικές υποχρεώσεις η κάθε μία στον τομέα της. Ένα τέτοιο ταξίδι φάνταζε απλώς αδύνατο. Και να λοιπόν που θα γινόταν πραγματικότητα.

Φωτογραφία: Μαρία Καρρά

Φτάνοντας κι ενώ πασχίζεις να εγκλιματιστείς με το υψόμετρο και τη δυσκολία στην αναπνοή (παρ’ όλη την προετοιμασία με τα σχετικά φάρμακα), ξαφνικά τίποτα άλλο δεν έχει σημασία, πέρα από το να απορροφήσεις με κάθε τρόπο αυτό που βλέπουν τα μάτια σου. Μία πανδαισία από χρώματα, πλατιά χαμόγελα, και μια ζεστασιά -του ότι είσαι καλοδεχούμενος. Ένας μυστικισμός απλός, τον νιώθεις στο πετσί σου. Γοητεύεσαι από τους ανθρώπους με τον «μύλο της ευχής» στο χέρι! Πάντα είναι η επαφή με τους ανθρώπους που ανοίγει την ψυχή μίας χώρας. Σε συνδυασμό με το συγκλονιστικό backrop των Ιμαλαΐων, σου προκαλούσε ταχυπαλμία και δέος. Στο Θιβέτ, ανήκεις κι εσύ στο σκηνικό. Δεν είσαι ένας απλός ταξιδιώτης. 

Ορφανοτροφείο -Φωτογραφία: Μαρία Καρρά

Άφησα ένα κομμάτι της καρδιάς μου εκεί.  Είχαμε την απαράμιλλη τύχη να επιτρέψουν την παραμονή μας σε ένα από τα λιγοστά (τότε) ορφανοτροφεία, σε υψόμετρο 4,500 μέτρων. Για 4 μέρες ζήσαμε την πιο πρωτόγνωρη εμπειρία. Δεν νομίζω να έχω νιώσει πιο κοντά σε παιδιά που δεν καταλάβαιναν λέξη από κάθε απόπειρα διαλόγου που κάναμε. Δεν έφευγαν λεπτό από κοντά μας. Επικοινωνούσαμε μέσω παιδικών βιβλίων με εικόνες που είχαμε φέρει μαζί μας. Δεν μπορώ να περιγράψω με λόγια πώς είναι να επικοινωνείς διαβάζοντας συνεχώς τις εκφράσεις και ερμηνεύοντας τις χειρονομίες και τις κινήσεις τους. Ακόμα κι όταν μαγειρεύαμε ή κουβαλάγαμε βασικές προμήθειες για το «σπίτι», τα παιδιά ήταν 100% εστιασμένα πάνω μας και στο να βρισκόμαστε σε συνεχή διάδραση. Ούτε εγώ δεν ξέρω πώς τα καταφέραμε να φύγουμε. Τραβούσε η μία την άλλη. Εμείς αγγλικά κι εκείνα στη δική τους διάλεκτο, ψιθυρίζαμε συνέχεια ευχαριστώ και ότι δεν θα ξεχάσουμε ποτέ το πώς αισθανθήκαμε. Στέλνουμε πάντα γραφικές ύλες και βιβλία -αυτό τους έλειπε πάνω από όλα. Εάν μου επιτραπεί το προνόμιο της επιστροφής, νομίζω θα πήγαινα πάλι να μείνω στο ίδιο μέρος.

Φωτογραφία: Μαρία Καρρά

Στο μεγαλύτερο βουδιστικό μοναστήρι του Shigatse, το Tashilumpο, όπου ζούσε ο Panchen Lama, 2ος ηγέτης μετά τον Δαλάι Λάμα, είχα ακόμη τη συγκλονιστική τύχη να μου αφιερώσει χρόνο ένας από τους πιο σοφούς μοναχούς και μέσα στο ίδιο του το κελί να μου μεταφράζει γραφές για την αυτογνωσία.

Φυσικά, από ένα τέτοιο ταξίδι δεν θα μπορούσαν να λείπουν και τα παράδοξα, καθώς, από το αεροδρόμιο και για 3 μέρες, μας παρακολουθούσε αντικατασκοπική ομάδα, αφού φτάσαμε μόνες μας, ανεξάρτητες, και όχι με τουριστικό γκρουπ. Είχαμε δώσει μεγάλο αγώνα για να βγάλουμε τις σχετικές άδειες κυκλοφορίας από το ένα μέρος στο άλλο (βίζες κλπ) και για να εξασφαλίσουμε οδηγό και συνοδό μας ντόπιους Θιβετιανούς. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να χτυπήσει καμπανάκι στο ραντάρ της κινέζικης μυστικής αστυνομίας, που θεώρησε ότι ήμασταν ή δημοσιογράφοι (η Έρικα όντως φέρνει κάτι από National Geographic, με τις κάμερες και τα paraphernalia) ή επικίνδυνες ακτιβίστριες για την ανεξαρτησία του Θιβέτ.  

Φωτογραφία: Μαρία Καρρά

Εξακολουθώ και λέω ότι αυτή η θηλυκή πεντάδα ήταν πάντα πόλος έλξης, καθώς κυκλοφορούσαμε με ένα σχετικά μικρό βανάκι, χωρίς ίχνος πούλμαν, σημαίας, σφυρίχτρας κλπ, ούτε μπορούσες να μας κατατάξεις ως "ορειβάτες" -ήμασταν μία απροσδιόριστη μάζα και οι ντόπιοι ήταν εξαιρετικά περίεργοι να έρθουν κοντά μας να μας γνωρίσουν, να μας μιλήσουν. Θεωρώ ότι το πιο ενδιαφέρον από όσα συνέβαιναν ήταν όταν συναντούσαμε ντόπιους στη μέση του πουθενά, προσπαθώντας να καλύψουμε χιλιάδες χιλιόμετρα σε ένα καθημερινά εξουθενωτικό πρόγραμμα. Παρατάγανε ό,τι κάνανε, χαμογελούσαν άτακτα σαν μικρά παιδιά και μας κοίταγαν παρατεταμένα σαν να μας έλεγαν "ελάτε εδώ". Και, εννοείται, πηγαίναμε... Αδειάζαμε τα πράγματά μας από τις τσάντες, εξερευνούσανε τα προσωπικά μας αντικείμενα, παίρναμε φωτογραφίες και μετά τους τις δείχναμε μία μία, κυρίως τις δικές τους φυσιογνωμίες. Και τότε μεταμορφώνονταν όλοι σε παιδιά. Στιγμιαία. Ακουμπώντας τον φακό, ξετυλίγονταν στα γέλια. Στις πιο απόμερες κορυφές, ο αντίλαλος από αυτές τις συναντήσεις ήταν ενδεικτικός του πόσο εξωπραγματικά φιλικές είναι οι ντόπιες μειονότητες.

Tantra - Φωτογραφία: Μαρία Καρρά

Όλα αυτά αποτελούν, φυσικά, για μένα ανάμνηση που θα κουβαλάω πάντα μέσα μου. Αναμνηστικό, όμως, με την τυπική έννοια της λέξης, ήταν ένα εκπληκτικό μισοκατεστραμμένο tantra από το εξωτερικό ενός μοναστηριού, το οποίο έφερα μαζί μου επιστρέφοντας από αυτό το ταξίδι. Δεν έχω ιδέα αν είναι αυθεντικό και πόσων ετών είναι, μου είναι αδιάφορο. Πρόκειται για ένα πανέμορφο κομμάτι, που κουβαλούσα με τεράστιο άγχος μέχρι να ολοκληρωθεί το ταξίδι μας, καθώς ήταν ήδη πολύ "κουρασμένο". Όταν επέστρεψα στη Σιγκαπούρη όπου έμενα τότε, το ανέλαβε μία εξαιρετική επαγγελματίας που έκανε κορνίζες για αντίκες και σπάνια αντικείμενα και το έφερε πραγματικά στη ζωή. Το κρεμάω σε περίοπτη θέση στο εκάστοτε σπίτι μας. Ομολογώ ότι δυσκολεύομαι λίγο στο αθηναϊκό νεοκλασικό να βρω το κατάλληλο σημείο, αλλά πού θα πάει -θα τα καταφέρω.

Τι θα συμβούλευα έναν μελλοντικό επισκέπτη στο Θιβέτ; Αρχικά, να κινηθεί όσο το δυνατόν περισσότερο μέσα στην TAR (Tibet Autonomous Region). Τα σχόλια που ακούω πλέον είναι ότι πολλές περιοχές έχουν έντονο Κινεζικό χαρακτήρα, οι άδειες εισόδου σε περιοχές που συνορεύουν με την Κίνα είναι πολύ πιο εύκολες, ενθαρρύνοντας τον ταξιδιώτη να μην προτιμήσει την ΤΑR. 

Φωτογραφία: Μαρία Καρρά

Από τις ωραιότερες εμπειρίες ήταν για μας και μία από τις 3 μεγαλύτερες και πιο ιερές λίμνες του Θιβέτ, η λίμνη Yamdrok, σε υψόμετρο 4.441μέτρων, με πάνω από 70 χλμ έκταση και περιτριγυρισμένη από χιονισμένες κορυφές. 

Αξίζει επίσης μία επίσκεψη στο μοναστήρι Rongbuk στα 4.980μ, όπου διανυκτερεύουν οι αποστολές του Everest –μία τρομακτική εμπειρία να είσαι σε απόσταση αναπνοής από το κεφάλαιο Έβερεστ! Η στρατιωτική παρουσία του κινεζικού στρατού μπορεί να δημιουργήσει απρόοπτα, με τη δυνατότητα αναίρεσης των αδειών μετακίνησης, ανά πάσα στιγμή!

Φυσικά θα πρέπει να περιμένει κανείς και διάφορα… παράδοξα, οσφρητικά εν προκειμένω, όπως ήταν η μυρωδιά του "εξωτικού" βουτύρου του θιβετιανού yak, ενός είδους βουβαλιού, από το οποίο νομίζω φτιάχνουν από κεριά μέχρι εδέσματα. Ορκίζομαι ότι μόνο στο Θιβέτ θα μπορούσε να συνηθίσει κάποιος αυτή τη μυρωδιά. Ακόμα μας θαυμάζω για αυτό…

Αν υπάρχει κάτι που αναπολώ περισσότερο από όλα τα άλλα, είναι η ταπεινότητα που νιώθεις σαν άνθρωπος, πράγμα που μας έφερε ακόμα πιο κοντά τη μία στην άλλη. Το ταξίδι αυτό δοκίμασε τις ψυχικές αλλά και τις σωματικές αντοχές μας, από την πρώτη κιόλας στιγμή, με τη συνεχή έλλειψη οξυγόνου μέχρι να ολοκληρωθεί ο εγκλιματισμός με το υψόμετρο. Αναπολώ τη συνειδητοποίηση του πόσο τραγικά ασήμαντοι είμαστε, που σε κυριεύει όταν αντιλαμβάνεσαι ότι βρίσκεσαι όντως στην άκρη του κόσμου. Μακριά από τα πάντα. Σε μία μεγαλειώδη φύση (που βεβαίως φροντίζουμε επιμελώς να καταστρέφουμε ως επισκέπτες). 

Αισθάνομαι κατακλυσμικά τυχερή για αυτή την επίσκεψη στο Θιβέτ. Τόσο, που αισθάνομαι άβολα. Σε μία εποχή που ο πλανήτης στερείται το προνόμιο της  ελεύθερης κυκλοφορίας και το να βγεις μία βόλτα στην γειτονιά σου είναι το πιο συναρπαστικό στιγμιότυπο της καθημερινότητάς σου, ψιθυρίζω με ευγνωμοσύνη στον εαυτό μου ότι πρόλαβα να ζήσω κάτι το τόσο μοναδικό.  

Μπορώ πλέον να πω με βεβαιότητα ότι το Θιβέτ, και ιδιαίτερα το αυτόνομο κομμάτι του, κατακτά πρώτα την ψυχή σου και έπειτα το μυαλό σου. Σε βάζει σε μία αναμέτρηση με το ποιος ήσουν όταν έφτασες και με τι εικόνες και σκέψεις το αφήνεις πίσω σου. Σου μεταδίδει μία ενέργεια που στην αρχή δεν ξέρεις πώς να την ερμηνεύσεις, πώς να τη διαχειριστείς. Όταν, μετά το πρώτο σάστισμα, αγκαλιάσεις αυτό που σου συμβαίνει κι απλά ανοίξεις διάπλατα τον εαυτό σου και το αφήσεις να συμβεί, θα αισθάνεσαι αυτού του είδους τη μαγεία για χρόνια. Και όταν θα χάνεσαι στην ένταση και τη φθορά της καθημερινότητας, θα έρχεται να σου θυμίζει πως τίποτα δεν είναι ο άνθρωπος χωρίς το καταφύγιο της φύσης και της ανθρώπινης επαφής.

Η Μαρία Καρρά έχει αναπτύξει αξιοθαύμαστη ανθρωπιστική δράση, πέρα από τα σύνορα μιας μόνο ηπείρου. Έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στη στήριξη ανθρώπων με ειδικές ανάγκες δημιουργώντας πολυάριθμες καμπάνιες. Είναι συνιδρύτρια της ΜΚΟ «Emfasis Foundation» και μετράει πλήθος εμφανίσεων σε συνέδρια και ομιλίες στο CNN, το ABC News Australia και το Athens TEDx.