Ατελείωτη φύση ή κοσμοπολίτικες πόλεις; Καυτός ήλιος ή δροσερές ημέρες; Οδοιπορικό ή χαλάρωση μπροστά στο κύμα;

Η Τζούλια Γκανάσου αποκαλεί “ταξίδι ζωής” μια από τις πιο όμορφες σκανδιναβικές χώρες της βόρειας Ευρώπης που είναι φημισμένη για τα φιόρδ και την ήρεμη ζωή της, αλλά και γενέτειρα της Bjork και του νομπελίστα Χαλντόρ Λάξνες.

Φύγαμε λοιπόν για Ισλανδία; Προλαβαίνουμε να πάμε τον Αύγουστο;

Όταν ακούω τη φράση «ταξίδι ζωής» στο νου μου έρχεται πάντα η Ισλανδία. Στον ευλογημένο αυτόν τόπο, ο ταξιδιώτης έχει την αίσθηση πως αφουγκράζεται τον μηχανισμό λειτουργίας της Γης. Η φύση έχει τόσο έντονη και επιβλητική παρουσία, ώστε επηρεάζει άμεσα το σώμα, το πνεύμα και φυσικά, την ψυχή. Καταρράκτες εν αφθονία σε όλα τα μεγέθη, ηφαιστιογενείς ζώνες με φλεγόμενα πετρώματα και ενεργούς κρατήρες, παγετώνες όλο τον χρόνο προσεγγίσιμοι μέσω πλωτών δρόμων και συγκλονιστικών διαδρομών, εντυπωσιακοί πίδακες θερμών υδάτων, λίμνες με παγόβουνα, θάλασσες με ιδιαίτερες ακτογραμμές, κρυμμένα ποτάμια, ιαματικά λουτρά, γλυπτά πετρώματα σε λόφους και βουνοκορφές, φιορδ, άγρια τοπία, φιλικοί οικισμοί κι ένας απανταχού παρών ολάνοιχτος ορίζοντας, ο οποίος δίνει την εντύπωση ότι απλώνεται ως την άκρη ενός νέου, πλατύτερου κόσμου τον οποίο σε καλεί να διαβείς…

Βρέθηκα στην Ισλανδία με τον σύντροφο και συνοδοιπόρο της ζωής μου, τον Αύγουστο του 2009, μετά από μια σημαντική απώλεια. Αυτό που μου έκανε εντύπωση, από την πρώτη στιγμή, ήταν ότι πρόκειται για ένα μέρος όπου ο σεβασμός προς τη φύση είναι απόλυτος: οι κάτοικοι είναι λίγοι, εκλεκτοί και υπηρετούν το θαύμα του φυσικού τοπίου που τους χαρίστηκε, με ευλάβεια και προσήλωση. Εισπνέεις αμέσως την καθαρότητα μιας χώρας ανόθευτης. Επηρεάζεσαι άφθονα από το αψύ αεράκι που χαϊδεύει τη σάρκα αναζωογονώντας τα κύτταρα που έχουν «πνιγεί». Οι ρυθμοί χαλαρώνουν και οι εντάσεις εξαφανίζονται καθώς παρασύρεσαι από τις αμέτρητες εκπλήξεις που σου επιφυλάσσει η περιπλάνηση, ώσπου απαλλάσσεσαι από κάθε ίχνος πίεσης, φόβου ή θλίψης. 

Η Ισλανδία είναι σχετικά μικρή σε έκταση οπότε δεν αξίζει να μείνει κάποιος μόνο στην πρωτεύουσα. Προτείνεται να νοικιάσει ένα όχημα και να εξερευνήσει όλη τη χώρα, αλλάζοντας σημεία διαμονής. Είναι εφικτό, ακόμη και αν έχετε στη διάθεσή σας τέσσερεις ή πέντε ημέρες. Υπάρχουν τόσα πεδία εξερεύνησης, που δεν χρειάζεται αυστηρός προγραμματισμός: περιδιαβαίνοντας από το ένα μέρος στο άλλο αποκαλύπτονται όλα τα περιώνυμα σημεία που θα θαυμάσετε στους οδηγούς και ακόμη περισσότερα! Το οδικό δίκτυο είναι πολύ καλό. Ωστόσο, αν σας φανούν κάποιες στροφές λίγο απότομες, να έχετε υπόψη ότι διαμορφώθηκαν έτσι ώστε να προστατεύονται τα ξωτικά τα οποία μπορεί να κάνουν την εμφάνισή τους μπροστά σας οποτεδήποτε, μιας και διάγουν τον βίο τους παρέα με την ισλανδική πανίδα. Σημαντικό αξιοθέατο οι φάλαινες, καθώς και τα εγχώρια πρόβατα τα οποία –τυχαία ή μη- δραστηριοποιούνται πάντοτε σε συνδυασμούς των τριών!  

Σε αυτό το μοναδικό οδοιπορικό με παραξένεψε το γεγονός ότι, ακόμη και εν μέσω καλοκαιριού, βρέχει, έστω για λίγο, σε καθημερινή βάση. Παρ’ όλα αυτά, μετά από κάθε εμφάνιση του υγρού στοιχείου, είναι τέτοια τα δώρα στις αισθήσεις που ο ταξιδιώτης όχι μόνο το συνηθίζει αλλά καταλήγει να το προσμένει. Ιδιόρρυθμο ντόπιο έδεσμα είναι το «hakarl», κομμάτια καρχαρία που θάβονται σε δοχεία σκεπασμένα με άμμο και πέτρες για δώδεκα εβδομάδες. Η κατανάλωσή του συνοδεύεται από «brennivin», ένα δυνατό οινοπνευματώδες φτιαγμένο από πατάτα και άγριο κύμινο. Οι ντόπιοι, ακριβώς επειδή είναι λίγοι, είναι ευγενείς αλλά ολίγον «κλειστοί». Δεν είναι αφιλόξενοι αλλά δεν μπορώ να πω ότι διακρίνονται για την ομιλητικότητα ή τη διάθεση για επικοινωνία. Ωστόσο, υπάρχει κάτι ζεστό και οικείο παντού, αφού ο οικοδεσπότης είναι, στην πραγματικότητα, η φύση, η χαρά, η γαλήνη. 

Στην Ισλανδία, η πρωτεύουσα, το Ρέικιαβικ, δεν θα καλύψει τις ανάγκες ενός κοσμοπολίτη. Έχει περισσότερο την αίσθηση μιας μικρής, ήσυχης κωμόπολης. Μόνο την Παρασκευή το βράδυ, ο κεντρικός δρόμος της πόλης πλημμυρίζει από κόσμο και όλοι είναι έξω, τρώνε, πίνουν, τραγουδούν και χορεύουν μέχρι πρωίας. Έχει ενδιαφέρον να συμμετέχει ένας ταξιδιώτης σε αυτό, μιας και αποτελεί «γεγονός» που μεταμορφώνει την τοπιογραφία της πόλης.    

Τις πολύ κρύες μέρες φοράω ακόμη τα μάλλινα χειροποίητα γάντια που αγόρασα από μια υπέροχη ηλικιωμένη κυρία, η οποία τα «ευλόγησε» από την εσωτερική πλευρά προτού μου τα δώσει. Και δεν ξεχνώ τις κόκκινες καρδούλες στους φωτεινούς σηματοδότες που μας ξεπροβόδιζαν ενώ εγκαταλείπαμε τη χώρα. Οφείλω να ομολογήσω πως όταν μπήκα στο αεροπλάνο για την πτήση της επιστροφής, είχα γιατρευτεί: η ενέργεια της Ισλανδίας με είχε «καθαρίσει» από ό,τι με στοιχείωνε, αποκαθιστώντας τη λαχτάρα για ομορφιά, για δημιουργία, για ζωή! Έχω υποσχεθεί ότι θα επιστρέφω, έστω για λίγο, κάθε φορά που θα βρίσκομαι σε παρόμοια συνθήκη. Έχω δεσμευτεί ότι θα συστήνω ανεπιφύλακτα τον τόπο αυτό με τις μαγικές, ιαματικές ιδιότητες. Δηλώνω ευγνώμων… 

* Η Τζούλια Γκανάσου σπούδασε Πληροφορική στο Οικονομικό Παν/μιο Αθηνών και στο Παν/μιο του Λονδίνου, Λογοτεχνία (ως υπότροφος) στο Παν/μιο της Σορβόννης και στο Παν/μιο του Εδιμβούργου και Ευρωπαϊκό Πολιτισμό στο Ε.Α.Π.. Βιοπορίζεται από την Πληροφορική. Έχει εκδώσει τα βιβλία: «Σε μαύρα πλήκτρα» (Μυθιστόρημα, Εκδ. Γκοβόστη 2006 και Παν/μιο του Εδιμβούργου 2007, συλλογή «Παγκοσμιουπόλεις»). «Ομφάλιος λώρος» (Μυθιστόρημα, Εκδ. Γκοβόστη 2011 - 4ο Διεθνές Λογοτεχνικό Φεστιβάλ Dasein, 1ο Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών Αθήνας, 9ο Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών Γλασκώβης). «Ως το τέλος» (Νουβέλα, Εκδ. Γκοβόστη 2013 – υποψήφιο για το «Βραβείο Νέου Λογοτέχνη 2013» του λογοτεχνικού περιοδικού «Κλεψύδρα» και για το «Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας 2014»). «Γονυπετείς» (Νουβέλα, Εκδ. Γκοβόστη 2017, Γ’ Έκδοση – Βραβείο Αφηγήματος «Μεσόγειος 2018» Παν/μιο του Έξιτερ και «Βραβείο Διηγήματος» Βραβεία Βιβλίου Public 2018). «Γόνιμες Μέρες» (Νουβέλα, Εκδ. Γκοβόστη 2021 - υποψήφιο για το βραβείο «Ιστορίες Εγκλεισμού 2021» του λογοτεχνικού περιοδικού World Literature Today και για το «Βραβείο Μυθιστορήματος» Βραβεία Βιβλίου Public 2022).