Παραμύθια και ιστορίες από το μακρινό μυθολογικό και αγωνιστικό παρελθόν συνθέτουν για τη Ζέφη Κόλια τον χρωματικό πίνακα της δικής της Παύλιανης. Ενός χωριού ποικίλων αποχρώσεων, με μυστικά που αποκαλύπτονται μέσα από εικόνες, ήχους, γεύσεις και αρώματα. Όλα αυτά η προικισμένη συγγραφέας ξέρει καλά να τα υφαίνει και μας τα μεταφέρει ώστε να τα απολαύσουμε κι εμείς, εδώ στο FollowGeorge.gr, μέσα από ένα αφήγημα μαγικό, αλλά και τόσο μα τόσο αληθινό.

Στην υποθετική ερώτηση αν είμαι τύπος του βουνού ή της θάλασσας, θα πω “του βουνού” και θα σαλπίσει μέσα μου η φλογέρα του βοσκού και το κλαρίνο του Σαλέα. 

Κατάγομαι η μισή από τη Φθιώτιδα (το Μαρτίνο, ναι, εκεί όπου διπλώνουν τα φορτηγά στα χιόνια) –η άλλη μισή από το Κουσάντασι της Μικράς Ασίας (αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία)- και είμαι εκείνη η τύπισσα που θα δακρύσει στη θέα μιας αρχαίας κουφάλας, ενός παράξενου μανιταριού ή μιας άγριας ανεμώνης.

Πρόσθεσε όλα αυτά μαζί και θα έχεις το ξάφνιασμα που ένιωσα όταν πρωτοαντίκρυσα το παραμυθένιο χωριό που σκάει μύτη στις ελατοσκέπαστες πλαγιές της Οίτης, την Παύλιανη. Και λέω παραμυθένιο, γιατί στη θέα του καθρεφτίστηκαν στα μάτια μου Νεράιδες και Ξωτικά, Κένταυροι και Δρυάδες.

Έτσι κι αλλιώς, η Παύλιανη συνδέεται με αρχαίους μύθους: Κοντά στο χωριό υπάρχουν ερείπια από τον αρχαίο ναό που ήταν αφιερωμένος στον Ηρακλή, αφού θεωρείται ο τόπος όπου ο μυθικός ήρωας λυτρώθηκε πάνω στην πυρά από τον δηλητηριασμένο χιτώνα της Δηιάνειρας κι έγινε ημίθεος με επέμβαση του Δία. Χτισμένη δίπλα στην “Πυρά του Ηρακλέους”, στην είσοδο του Εθνικού Δρυμού της Οίτης και σε υψόμετρο 1040 μέτρων, βρίσκεται η Παύλιανη, πνιγμένη στα έλατα, τις μηλιές, τις βελανιδιές, τις κουμαριές, τους κέδρους, τα μυρωδάτα βότανα και τα ντελικάτα αγριολούλουδα.  

Η Παύλιανη δεν διαθέτει μόνο αρχαίους μύθους. Είναι και τόπος μυθικός στην ιστορία των αγώνων για την ελευθερία της πατρίδας μας. Οι ορεινοί όγκοι της Φθιώτιδας, της Ευρυτανίας και της Φωκίδας αποτέλεσαν τα λημέρια του αντάρτικου κινήματος στην περίοδο του πολέμου. Τον Ιούνιο του 1942, η ‘’Μάχη της Παύλιανης’’ υπήρξε κορυφαία αναμέτρηση ανάμεσα στους αντάρτες του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ της Ρούμελης με τους Ιταλούς φασίστες· στην είσοδο του χωριού υπάρχει σήμερα το μνημείο όλων των πεσόντων στην αιματηρή εκείνη μάχη. 

Δεν έχω καλύτερο από το να αράζω κάτω απ’ τη σκιά ενός δέντρου και να ονειροβατώ με μυθολογικές σκηνές ή να ακούω αντάρτικες και άλλες ιστορίες απ’ τους ντόπιους, πίνοντας το δικό τους τσίπουρο και μασουλώντας σπιτικούς μεζέδες. Το χωριό μοιάζει με ζωγραφιά· σπίτια με κόκκινα κεραμίδια, πετρόφρακτες αυλές φορτωμένες λουλούδια, ξύλινα παγκάκια, γεφύρια και ποταμάκια, μυρωδιές και γεύσεις. Κάθε εποχή και μια εικόνα, ένας διαφορετικός χρωματικός πίνακας. Και ένας ακούραστος πολιτιστικός σύλλογος που κρατάει το χωριό πεντακάθαρο κι αυθεντικό, με μερικές τσαχπίνικες παρεμβάσεις από χαρούμενα γκράφιτι. 

Η πρώτη φορά που ήρθα στην Παύλιανη ήταν τη δεκαετία του ΄90 -πολύ πριν γίνει hot weekend προορισμός για celebrities. Και εκτιμώ που δεν έχασε το μέτρο της. Δεν ξιπάστηκε, δεν άλλαξε φυσιογνωμία. Ενταγμένη στο πιλοτικό πρόγραμμα πρότυπων έργων ανάπλασης Habitat Agenda, αναπτύχθηκε με βιώσιμο τρόπο, αναδεικνύοντας τη φυσική ομορφιά της μέσα από έργα υψηλής αισθητικής που σέβονται απόλυτα το φυσικό περιβάλλον και γίνονται μέρος του. Όπως το περίφημο Πάρκο της Παύλιανης στις όχθες του ποταμού Ασωπού, αποτέλεσμα αγάπης και εθελοντικής εργασίας των κατοίκων, με τα δεντρόσπιτα και τις κούνιες, την κρεμαστή γέφυρα που θυμίζει πλήκτρα πιάνου, τη διάσχιση του ρέματος με τροχαλία και τον σιδερένιο θρόνο τύπου “Game of Thrones” με θέα τις πλαγιές της Οίτης· όλα απόλυτα ενταγμένα στη φύση που τα περιβάλλει. Άλλωστε, ολόκληρη η οροσειρά της Οίτης είναι ενταγμένη στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευομένων περιοχών Natura 2000, το οποίο αφορά οικοτόπους και είδη φυτών και ζώων που είναι σημαντικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο. 

Δεν θέλω πολλά· μια μικρή καλύβα στο δάσος· να ακούω τις νύχτες τις Δρυάδες που το σκάνε από τους κορμούς και ανταμώνουν τις Νεράιδες, καταβροχθίζουν μανιτάρια μαγικά και στήνουνε εκστατικούς χορούς σαλπίζοντας φλογέρες, κλαρίνα και τραγούδια αντάρτικα. 

*Η Ζέφη Κόλια είναι συγγραφέας. Γεννήθηκε στον Πειραιά και μεγάλωσε στη Νίκαια. Το πρώτο της μυθιστόρημα κυκλοφόρησε το 2000 από τις εκδόσεις Κέδρος και έκτοτε έχει εκδώσει τέσσερα μυθιστορήματα και ένα βιβλίο για παιδιά. Έχει γράψει διηγήματα για λογοτεχνικές συλλογές, εφημερίδες και περιοδικά -χάρτινα και διαδικτυακά. Έχει αρθρογραφήσει σε μια σειρά από πολιτικά, οικολογικά, λογοτεχνικά περιοδικά και free press. Το πιο πρόσφατο βιβλίο της είναι η βιογραφική μυθιστορία ‘’Λώρα, η τελευταία των Μαρξ’’, γύρω από τη ζωή και τη διπλή αυτοκτονία του ζεύγους Λώρα Μαρξ - Πωλ Λαφάργκ (εκδόσεις Μεταίχμιο). Υπό έκδοση βρίσκεται το νέο της βιβλίο‘’Βελονιές της Πρωτοπορίας’’ που είναι μια μελέτη γύρω από τις πρωτοπορίες, τις υποκουλτούρες και τα κινήματα που διαμόρφωσαν τη μόδα του 20ου αιώνα. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.